Sách - Ngôi Thứ Nhất Số Ít - Haruki Murakami

“Ngôi thứ nhất số ít” là cuốn sách mới nhất của Haruki Murakami được Nhã Nam xuất bản tại Việt Nam trong tháng 05/2023. Sách gồm 8 truyện ngắn được kể lại qua những hồi tưởng của nhân vật tôi về quá khứ lúc 18 tuổi hay 50 tuổi ở giai đoạn thập niên 60s cho đến thời gian hiện tại gần đây. Có những truyện tương tự như cuộc đời của Haruki Murakami nên tôi vẫn nghĩ đây như một cuốn bán tự truyện của ông. Cuốn sách này được ra mắt ở Nhật Bản vào ngày 18/06/2020, và có 7 truyện đã được đăng trên trên tạp chí văn học Bungakukai. Danh sách truyện gồm : Trên gối đá, Kem, Charlie Parker play bossa nova, With the Beatles, Tập thơ Yakult Swallows, Carnaval, Lời thú tội của khỉ Shinagawa, Ngôi thứ nhất số ít. Hình bìa sách chính là câu chuyện về chú khỉ Shinagawa trong câu chuyện “Lời thú tội của khỉ Shinagawa” làm việc tại một nhà nghỉ trên núi, biết nói tiếng người và thích nghe nhạc Bruckner. Tên cuốn sách “Ngôi thứ nhất số ít” chính là truyện ngắn thứ 8. Qua mỗi câu chuyện cùng những hồi tưởng về những chuyện đã xảy ra trong quá khứ thuộc nhiều lĩnh vực : âm nhạc, thơ ca, điện ảnh, đi uống rượu, lễ hội, buổi hoà nhạc, bóng chày, kinh nghiệm tình ái…. Mỗi câu chuyện đều qua lăng kính của một người đàn ông trung niên nhớ lại từng chuyện trong quá khứ với khả năng quan sát tỉ mỉ khi miêu tả chi tiết từng khung cảnh như một vị đạo diễn cho từng thước phim quay chậm trong quá khứ. Mở đầu cuốn sách là truyện “Trên Gối Đá” với cảnh “tình một đêm” chóng vánh của nhân vật tôi - cậu sinh viên phụ bếp cùng phụ nữ bồi bàn làm chung trong một quán ăn. Người phụ nữ bí ẩn với tài làm thơ Tanka cùng cuộc sống nội tâm phức tạp, buổi làm việc hôm nay là ngày cuối cùng làm việc của cô, nên cả nhóm đã đi ăn uống để chia tay cô. Trong một thoáng suy nghĩ khi đi chung tàu về nhà trọ cùng nhân vật tôi, thì cô đã chủ động đề nghị qua đêm cùng nhân vật tôi nhà tại nhà trọ của nhân vật tôi chỉ vì cô không thích về nhà một mình. Trước khi “ùa vào nhau” thì họ nói chuyện và cuộc đời người phụ nữ hé lộ nhiều góc khuất cùng sự tiếc nuối. Đó là một phụ nữ yêu một người đàn ông nhưng không được anh ta đáp trả, anh chỉ nhớ đến cô khi “nhớ mùi cơ thể của cô” nhưng mỗi lần anh ấy hẹn thì cô vẫn nhận lời đi cùng anh ta. Cô hứa sẽ tặng nhân vật tôi một tuyển tập thơ Tanka “hand made” cho nhân vật tôi sau ngày hôm nay. Nhân vật tôi, sau khi nhận tập thơ cũng đã suy tư về người phụ nữ này : cô ấy đã sống ra sao, liệu còn gặp lại nhau không nhưng có lẽ là không : “Chúng tôi giống như hai đường thẳng giao nhau, gặp nhau một lần tại một điểm rồi cứ thế xa mãi”. Nhân vật tôi, mỗi lúc về nhà trọ, nhìn vào tập thơ thì hình ảnh người phụ nữ trong đêm "â.n á.i" ấy cứ hiện lên và anh lại suy tư về người phụ nữ ấy. Hay như truyện “Carnaval” đó là cuộc gặp gỡ định mệnh của nhân vật tôi khi đã 50 tuổi cùng người phụ nữ nhỏ hơn được đặt tên là F* tại một buổi hoà nhạc lần thứ nhất qua một người bạn. Rồi trong lần gặp nhau tình cờ thứ 2 cũng tại một buổi hoà nhạc, hai người nhanh chóng trở thành bạn bè. Họ có chung một sở thích là nghe nhạc cổ điển, đặc biệt rất thích bài nhạc “Carnaval” của Schumann. Họ cùng nhau đi xem tất cả các buổi trình diễn của bất cứ ai “cover” lại bài này và nói chuyện về các buổi hoà nhạc này từ cách thể hiện, phong cách…. Và một tình bạn “trong sáng” giữa một người đàn ông U50 và người phụ nữ trẻ hơn chục tuổi được hình thành mà không có bất cứ sự đòi hỏi nào về “thân xác, tình yêu….mà chỉ có âm nhạc". Họ đến nhà của nhau cùng nghe nhạc và vợ nhân vật tôi hay gọi là “ bạn gái của chồng”, còn nhân vật tôi đến nhà F* nhiều hơn nhưng không bao giờ gặp chồng cô và hai người chỉ để nghe nhạc “thật trong sáng”. Cứ tưởng họ khắng khít lâu dài nhưng cuộc sống không bao giờ giống cuộc đời. Trong một lần xem tivi, vợ nhân vật tôi phát hiện ra cô gái mà bà hay gọi là “Bạn gái của chồng” bị cảnh sát bắt và còng tay vì tham gia vào đường dây lừa đảo quy mô lớn. Thế là tình bạn kết thúc, không còn ai hẹn nhau cùng đi nghe “Carnaval” nữa mà chỉ một mình nhân vậy tôi đi nghe ở các buổi hoà nhạc. Trong truyện này Haruki Murakami cũng đưa ra nhiều tiêu chuẩn về cái đẹp phụ nữ, quan điểm hạnh phúc : “Hạnh phúc suy cho cùng chỉ mang tính tương đối không phải sao.” Tác giả: Haruki Murakami Dịch giả: Trương Thùy Lan; Ngày xuất bản: 05 - 2023 Kích thước: 14 x 20.5 cm Nhà xuất bản: NXB Phụ Nữ Hình thức bìa: Bìa mềm Số trang: 203